کمپرسور یکی از حیاتی‌ترین قطعاتی است که در ساختار انواع تجهیزات تبریدی و تهویۀ مطبوع نظیر کولرهای گازی، اسپلیت‌ها، یخچال‌فریزر و غیره به کار برده شده است و از همین رو، قلب تپندۀ وسایل تبریدی نامیده می‌شود.
به دلیل اهمیت این قطعه، کوچکترین اختلالی در عملکرد آن می‌تواند موجب بروز اخلال در سیکل تبرید تجهیزات و حتی ساقط شدن آنها از فعالیت شود. به همین دلیل نیز، نیاز است تا ضمن کوشیدن در حفظ و نگهداری صحیح از کمپرسور و غافل نشدن از سرویس‌های دوره‌ای آن و همچنین آشنایی با تست کمپرسور کولر گازی امری ضروری است.
به علت میزان اهمیت موضوع، کارشناسان مجوعۀ دکتر کول مقاله‌ای را در جهت آموزش گام به گام تست سلامت یا معیوب بودن کمپرسور کولرگازی یا اسپیلت برایتان فراهم آورده‌اند که بی‌شک مطالعۀ آن خالی از لطف نخواهد بود.
با آموزش تست گام به گام کمپرسور کولرگازی، شما عزیزان می‌توانید به‌موقع از وقوع اختلالات و مشکلات احتمالی ایجادشده در کمپرسور دستگاهتان آگاه شده و با انجام اقدامات به‌هنگام از گسترش خسارات ناشی از این مسئله جلوگیری به عمل آورید.
انواع کمپرسور کولر گازی
پیش از هر چیز، اجازه دهید مطلب «آموزش تست گام به گام کولر گازی» را با مرور کوتاهی از انواع کمپرسور آغاز کنیم. کمپرسور در کولرهای گازی، هوا را فشرده کرده و ضمن اینکه آن را در اختیار سایر قطعات و دیگر بخش‌های سیکل تبرید دستگاه قرار می‌دهد، ادامۀ حیات چرخۀ سرمایشی دستگاه و کیفیت هوای خروجی از آن را نیز تضمین می‌کند.
کمپرسورها به دلیل ساختارشان، عموماً غیرقابل تعمیر هستند و در اکثریت موارد در صورت بروز نقص باید حتماً تعویض شوند!
برای معرفی انواع کمپرسور کولرهای گازی، باید بگوییم که کمپرسورها بسته به ابعاد، شرایط اقلیمی و ظرفیت عملیاتی به سه نوعِ عمده تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه، به‌اختصار با هریک از آنها آشنا خواهیم شد.
در صورت تمایل به آشنایی هرچه بیشتر با انواع کمپرسورهای برودتی و خرید آنها، اینجا کلیک کنید.
کمپرسور روتاری (Rotary Compressor)
روتاری یکی از انواع کمپرسورهایی است که در مناطق سردسیر کارایی مناسب‌تری دارد. این کمپرسور، از تیغه‌هایی تشکیل شده است که در هنگام روشن شدن دستگاه، به چرخش درآمده و با چرخاندن پره‌ها سبب هدایت گاز به سوی لوله‌های سیکل تبرید می‌شوند.
کمپرسورهای روتاری، عموماً با ظرفیت ۷ تا ۳۶ هزار طراحی و تولید می‌شوند و ضمن دارا بودن راندمان عملکردی بسیار بالا، مصرف انرژی پایینی دارند.
کمپرسور پیستونی (Reciprocating Compressor)
یکی از مناسب‌ترین و کاربردی‌ترین انتخاب‌ها برای مناطق گرم و حاره‌ای نظیر شهرهای جنوبی کشورمان، ایران، کمپرسور پیستونی است. کمپرسورهای پیستونی، سیلندری دارند که به‌واسطۀ آن، گاز را به سیستم هدایت‌کننده منتقل و در اختیار سایر بخش‌های چرخۀ تبرید دستگاه قرار می‌دهند.
این نوع از کمپرسورها، در ظرفیت‌های ۱۸ تا ۳۶ هزار تولید می‌شوند و در مقایسه با سیار مدل‌های کمپرسور موجود، ضمن تولید سروصدای بیشتر، مصرف انرژی بسیار بالاتری نیز دارند؛ اما به همان نسبت، توان برودتی و قدرت خنک‌کنندگی آنها نیز بالاتر است.
کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor)
کمپرسور اسکرول از دو بخش حلزونی‌مانندِ ثابت و متحرک تشکیل شده است که در میان این دو بخش، به مبرد فشار لازم وارد شده و در نهایت، هوای فشرده‌شده به سوی محفظۀ موتور و دیگر بخش‌های سیستم تبرید هدایت می‌شود.
کمپرسورهای اسکرال، با ظرفیت‌های ۲۴ تا ۹۶ هزار تولید می‌شوند و نسبت به دو مدل دیگر از کمپرسورها، انرژی پایین‌تر و سروصدای کمتری تولید می‌کنند. با این وجود، قیمت خرید و هزینه‌های تعمیرات و نگهداری از آنها نیز نسبت به سایر مدل‌ها، قدری بیشتر است. از کمپرسور اسکرول عموماً در کولرهایی با سیستم خنک‌کنندگی بالا استفاده می‌کنند.
درصورتی که قصد خرید انواع کمپرسور برودتی برای کولر گازی، اسپلیت، یخچال‌فریزر و غیره را دارید؛ تنها کافی است تا نام و مشخصات کالای مورد نظرتان را در واتس اپ فروشگاه اینترنتی دکتر کول به شمارۀ ۰۹۱۶۰۰۵۰۲۵۹ ارسال فرمایید.
چه زمانی کمپرسور نیاز به تست کردن و تعویض دارد؟
همان‌طور که پیش‌تر نیز خدمتتان توضیح دادیم، کمپرسورها جزء قطعات غیرقابل تعمیر به شمار می‌روند و در صورت بروز مشکل، صرفاً باید تعویض شوند. بعلاوه، کمپرسورها، تجهیزاتی با قیمت‌های نسبتاً بالا هستند.
به همین خاطر یش از اینکه از وجود نقص در کمپرسور و در نهایت نیاز به تهیۀ کمپرسور جدید اطمینان حاصل نمایید، نیاز است تا برخی نکات را در آن بررسی کنید.
در ادامه، برخی از شرایطی را که به شما اعلام می‌دارد زمان تعویض کمپرسور دستگاهتان فرا رسیده است، با یکدیگر مرور خواهیم کرد.
- زمانی که با روشن کردن کولر گازی متوجه می‌شوید که فن داخلی کولر کار می‌کند؛ اما به‌محض اینکه کمپرسور وارد مدار می‌شود، فیوز می‌پرد.
- وقتی فن بیرونی کولر گازی روشن شده است؛ اما کمپرسور دستگاه همچنان روشن نمی‌شود.
- هنگامی که از مناسب بودن محل نصب کولر گازی و انتخاب ظرفیت مناسب دستگاه اطمینان دارید؛ اما کولر سرمای مطلوبی را تولید نمی‌کند.
درصورت بروز چنین مواردی، می‌بایست پیش از تست کمپرسور، قطعاتی که همراه با کمپرسور در چرخۀ تبرید دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند، چک شوند. ابتدا، تست کنید که آیا برق به ترمینال کندانسور کولر گازی شما می‌رسد یا خیر. درصورتی که برق به پایانه می‌رسید و مشکلی در این قسمت وجود نداشت، باید کنتاکتور دستگاه را سنجش کنید.
درصورتی که کنتاکتور نیز سالم بود و جریان برق را به‌درستی به خازن منتقل می‌کرد، در نهایت نوبت امتحان کردن خازن است تا از سلامت آن و درستی انتقال جریان به کمپرسور اطمینان حاصل کنید. در نهایت، اگر با انجام این اقدامات، مشکلات یادشده برطرف نشدند؛ نیاز است که به تست کمپرسور و در نهایت تعویض آن اقدام فرمایید.
روش های تست کمپرسور کولر گازی
درصورتی که با اقداماتی که تا به اینجای امر خدمتتان آموزش دادیم، مشکل کمپرسور دستگاه تبریدی‌تان برطرف نشد، حال زمان آن است که کمپرسور را تست کنید.
به‌طور کلی، کمپرسور کولر گازی را از سه روش زیر می‌توانید تست نمایید:
- تست سیم پیچ
- تست صدا (Hammering)
- تست کارکرد یا فشار کمپرسور
در ادامه، به‌صورت مفصل با تک‌تک این روش های تست کمپرسور آشنا خواهید شد.
روش اول تست کمپرسور کولر گازی: تست سیم پیچ
برای انجام این روشِ سه‌مرحله‌ای، پیش از هر چیز مطمئن شوید که فیوز اصلی قطع بوده و جریان برق در دستگاه وجود ندارد؛ سپس مراحل زیر را به ترتیب اجرا نمایید.
1. به این دلیل که روغنی شدن سوکت‌های کمپرسور از برقراری تماس میان پایانه و سوکت جلوگیری به عمل می‌آورد، در ابتدا درپوش ترمینال کمپرسور را بردارید تا از روغنی نبودن سوکت‌ها اطمینان حاصل کنید.
2. ر مرحلۀ دوم، باید تست سیم پیچ را انجام دهید.
برای این کار، به یک اُهم‌متر نیاز دارید. اُهم‌متر را روی حالت هشدار (Buzzer) قرار هید و سپس کانکتورهای کمپرسور (S,R,C) را دوبه‌دو با یکدیگر چک کنید. در این بخش، تمامی کانکتورها می‌بایست با یکدیگر ارتباط داشته باشند که این مسئله اصطلاحاً «به هم راه داشتن کانکتورها» نامیده می‌شود.
به همین دلیل، زمانی که عدم قطعی این کانکتورها را با یکدیگر بررسی می‌کنید، باید صدای هشدار اُهم‌متر را که در حقیقت شبیه به بوق است، بشنوید.
درصورت شنیدن صدای بوق و اطمینان از سلامت سیم‌پیچ، باید تست کمپرسور را از نظر مکانیکی با دو روش دیگر، یعنی تست صدا و تست کارکرد یا فشار نیز سنجش کنید؛ اما درصورتی که صدای بوق به گوشتان نرسید، این بدان معناست که کانکتورها به یکدیگر راه ندارند و در این صورت احتمال می‌رود که کمپرسور اورلود (Overload) کرده باشد.
پس از اینکه مطمئن شدید به هم راه نداشتن و قطعی ارتباط میان کانکتورها، مربوط به اورلود کمپرسور نیست؛ باید به سراغ انجام سومین مرحله از تست سیم پیچ بروید.
3. مرحلۀ سوم این آزمون در حقیقت مربوط به تست اتصال بدنه است. برای انجام این مرحله، به یاد داشته باشید که باید حتماً سیم‌های متصل به کمپرسور کولر را از آن جدا کرده و سپس تست را به انجام برسانید.
لازم به ذکر است که کانکتورهای کمپرسور، در هیچ یک از انواع مدل‌های کمپرسورهای موجود، تحت هیچ شرایطی نباید به بدنه راه داشته باشند یا اُهم‌متر بوق بزند. در نتیجه، برای اطمینان از این مطلب؛ اُهم‌متر را مجدداً روی حالت هشدار قرار دهید و یک سر سیم آن را به کانکتور و سر دیگر آن را به بدنۀ کمپرسور یا لولۀ رفت، اتصال دهید.
بوق نزدن اُهم‌متر به معنای عدم اتصال کانکتور با بدنه و به بیانی ساده‌تر؛ نشانگر سلامتی سیم‌پیچ است؛ اما درصورتی که صدای بوق اُهم‌متر را شنیدید، بهتر است بدانید که کمپرسور شما دچار نقص شده و نیاز به تعویض دارد.
روش دوم تست کمپرسور کولر گازی: تست صدا (Hammering)
یکی دیگر از روش‌های تضمینی جهت تست کمپرسور کولر گازی، تست صدا یا همان (Hammering) است که همان‌طور که از نامش پیداست؛ در این روش با استفاده از صدای تولیدشده در کمپرسور به‌محض روشن شدن، نقص و عیوب احتمالی آن را شناسایی می‌کنند.
تست صدا، روشی مناسب جهت اطمینان از سلامت عملکرد سیم‌پیچ و روتور کمپرسور است که همچون دیگر روش‌ها، برای انجام آن نیاز است تا برخی نکات ضروری را رعایت فرمایید.
- اگر در زمان انجام تست سیم پیچ کمپرسور، اُهم‌متر بوق زد و متوجه شدید ترمینال کمپرسور به بدنۀ آن اتصال دارد، دیگر نیازی نیست که تست صدا را انجام دهید؛ چراکه در آن حالت، کمپرسور کولر گازی شما سوخته است و باید آن را تعویض نمایید.
- پیش از هر چیز، مطمئن شوید که میان کابل استارت و ترمینال کمپرسور اتصال وجود نداشته باشد. سپس کمپرسور را با اتصال مستقیم برق یا با راه‌اندازی کولر گازی روشن کنید.
(در این مرحله اگر موفق به راه‌اندازی کمپرسور نشدید، باید بدانید این بدان معناست که کمپرسور کولر گازی شما سوخته و تنها راهی که پیشِ رویتان دارید، تعویض آن است.)
- درصورتی که دستگاه، اندکی پس از آغاز به کار با تک‌صدا از حرکت ایستاد، با صدای غیرطبیعی آغاز به کار کرد، قفل شد یا جریان بالایی را مصرف نمود یعنی روتور کمپرسور دچار ایراد شده و نیاز است تعویض شود.
- به یاد داشته باشید که طولانی شدن زمان تست صدا بیش از ۳ ثانیه خطرناک است؛ در نتیجه، دقت فرمایید که این تست را نهایتاً در عرض ۳ ثانیه به انجام برسانید!
درصورتی که کمپرسور بدون کوچکترین مشکلی آغاز به کار کرد و این مرحله را نیز پشت سر گذاشت؛ حال وقت آن است که به سراغ روش بعدی تست گام به گام کمپرسور کولر گازی بروید.
روش سوم تست کمپرسور کولر گازی: تست فشار یا تست کارکرد
یکی از اصلی‌ترین علل خرابی کمپرسور یا موتور کولر گازی، مربوط به فشار کمپرسور است. به همین دلیل نیز یکی از مواردی که در هنگام تست کمپرسور کولر گازی باید مد نظر قرار دهید، تست کارکرد یا فشار آن است.
پس از انجام تست سیم پیچ و تست صدای کمپرسور و اطمینان از سلامت فیزیکی و الکتریکی آن، درصورتی که با وجود شارژ کامل گاز کولر و در شرایطی که در آن رطوبت هوا وجود ندارد، کولر گازی شما سرمای مطلوب و مطبوعی را تولید نکرد؛ باید به سراغ تست فشار یا تست کارکرد کولر گازی بروید.
پیش از آغاز، لازم است تا شیر برقی و لولۀ مویی را بررسی کنید که گرفتگی نداشته باشند. در صورت وجود گرفتگی، حتماً با یک تکنسین کاربلد مشورت کنید؛ چرا که ممکن است علت از فشار افتادن کمپرسور دستگاه شما همین باشد.
سپس مراحل بررسی فشار کمپرسور را با دقت و موبه‌مو به انجام برسانید. برای این کار: ابتدا گاز مبرد موجود در سیستم تبرید دستگاه را تخلیه کنید؛ سپس، پس از تخلیه کامل کولر، لوله‌های ورودی و خروجی به یونیت را جدا کرده و پنل خارجی کولر گازی را باز کنید.
پس از باز کردن کولر گازی، حالا به دو روش زیر می‌توانید تست فشار یا تست کارکرد کولر گازی را به انجام برسانید تا در صورت افت فشار، سریعاً اقدامات لازم را انجام دهید.
1. استفاده از گیج منیفولد برای تست فشار کمپرسور
یکی از روش‌های سنجش فشار دهش در کمپرسورهای تبریدی، استفاده از گیچ منیفولد است؛ اما باید بدین نکته نیز توجه داشت که به دلیل تنوع در ساختار، مدل و ظرفیت هر یک از کمپرسورها استفاده از این روش در هر کدام متفاوت و متنوع است. بعلاوه، برای انجام این روش به فردی متخصص و با تجربه نیاز است تا بتواند تست را به‌درستی انجام دهد.
به همین دلیل در این قسمت، از توضیح چگونگی انجام این روش خودداری می‌کنیم و صرفاً به توضیح روشی کلی و عمومی که روی تمامی انواع کمپرسورها تست شده و نتیجه داده است، بسنده می‌کنیم.
2. تست فشار کمپرسور با دست
تست فشار کمپرسور کولر گازی با دست، بسیار آسان و کاربردی بوده و برای تمامی مدل‌های کمپرسورها قابل استفاده می‌باشد. برای انجام این روش، ابتدا حالت سرمایش دستگاه را روشن کنید.
سپس با قرار دادن کل دست یا انگشتان خود در برابر خروجی لولۀ دهش، میزان فشار هوای خروجی را بسنجید. درصورت سلامت کمپرسور، شما بیش از ۳ تا ۵ ثانیه قادر نخواهید بود تا دستتان را مقابل لوله نگه دارید؛ چراکه فشار خروجی دستتان را پس خواهد زد؛ اما اگر با نگه داشتن دستتان در برابر خروجی فشار زیاری را احساس نکردید، این مسئله نشان از خرابی کمپرسور دستگاه شما و نیاز آن به تعویض دارد.
به یاد داشته باشید که تشخیص نیاز کمپرسور به تعویض و انجام تست سلامت در آن، مسئله‌ای کاملاً تخصصی است. در نتیجه، پیشنهاد می‌کنیم چنانچه شخصاً اطلاعات و تبهر کافی و لازم را در این زمینه ندارید، به هیچ عنوان شخصاً به انجام تست کمپرسور کولر گازی اقدام نفرمایید و حتماً با تکنسین یا سرویس‌کاری امین و کاربلد مشورت نمایید تا از تحمیل هزینه‌های گزاف و اضافی و همچنین خطرات احتمالی که ممکن است سلامتتان را تهدید کند، ممانعت به عمل آورید.
