کمپرسور وسیله ای است که با مصرف برق، گاز مبرد را از اپراتور مکش می کند و این کار باعث می شود که گاز مبرد فشرده شده و وارد کندانسور شود. به بیانی ساده‌تر این دستگاه می تواند با کمتر کردن حجم گاز، باعث افزایش فشار آن شود و بدین ترتیب فرایند خنک کاری را انجام دهد. کمپرسورهای کولر گازی در مدل های روتاری، پیستونی و … استفاده می شوند که برای بسیاری از افراد تفاوت کمپرسور روتاری و پیستونی سؤال است. ما این مطلب را آماده کرده ایم تا تفاوت های اصلی کمپرسور روتاری با پیستونی را بررسی کنیم. لطفا با ما همراه باشید.
کمپرسور کولر گازی چیست؟
کولرهای گازی از سیکل تبرید برای ایجاد سرمایش یا گرمایش استفاده می کنند. در این دستگاه اصلی ترین بخش ها شامل کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اپراتور هستند.
کمپرسور در کولر گازی با مصرف انرژی الکتریکی، گاز مبرد را از اپراتور دریافت می کند و پس از فشرده سازی، آن را به سمت کندانسور می فرستد. در تعریفی ساده‌تر، کمپرسور وسیله ای برقی است که با فشرده کردن گاز، فشار آن را زیاد می کند و به همین دلیل جزو بخش های اصلی کولرگازی است.
در کولرهای گازی از گازهای مبرد خاصی از جمله R22 یا R410 استفاده می‌شود که با فشرده سازی توسط کمپرسور، دمای این گازها کاهش یافته و تبدیل به مایع می‌شوند.
انواع کمپرسورهای کولر گازی
در کولرهای گازی استفاده از سه نوع کمپرسور رایج است :
- کمپرسور پیستونی
- کمپرسور اسکرال
- کمپرسور روتاری
کمپرسور پیستونی
کمپرسور پیستونی در کولر گازی عملکردی مشابه پیستون در خودرو دارد. این نوع از کمپرسور با هر بار حرکت رفت و برگشتی پیستون، مقداری از گاز مبرد که داخل محفظه وجود دارد را به داخل سلیندر می‌کشد و پس از فشرده سازی، به بیرون میراند.
استفاده از کمپرسور پیستونی در کولر گازی عمدتا در مناطق گرمسیر کاربرد دارد البته به دلیل بعضی معایب از جمله سر و صدا و مصرف زیاد، استفاده از این نوع کمپرسور محدودتر شده است.
کمپرسور اسکرول
دومین مدل پر استفاده کمپرسور در کولر گازی، از نوع اسکرال است. در این نوع کمپرسور عاملی که باعث فشردگی گاز می‌شود، حرکت مخالف دو مارپیچ داخلی است.
یکی از مارپیچ ها متحرک و یکی از آنها ثابت است. حرکت مارپیچ متحرک باعث می‌شود که گاز فشرده شده و تبدیل به مایع شود. کمپرسور اسکرال به دلیل راندمان بسیار بالا، فناوری ساخت پیچیده‌تر؛ قیمت بالاتری نیز نسبت به دو نوع کمپرسور پیستونی و روتاری است.
کمپرسور روتاری
کمپرسور روتاری دارای مکانیزم جابجایی مثبت و از نوع چرخشی می باشد. در این نوع کمپرسور، فرایند مکش و کمپرس گاز مبرد با گردش 360 درجه تیغه‌ها انجام می‌شود و گاز بعد از فشرده شدن کمپرسور دارای فشار و دمای بسیار بالا می شود و در اثر همین فشار بالا، به‌صورت پرتابی و با فشار بالا از کمپرسور خارج می‌شود.
کمپرسور روتاری بیشتر در مناطقی مورد استفاده قرار می‌گیرد که فشار هوا بالا، دمای خنک معتدلی برخوردار است. این مدل کمپرسور دارای ظرفیت پایین تا 38 هزار BTU می باشد که BTU واحد اندازه گیری توان برودتی یا سرمایشی می‌باشد.
تفاوت کمپرسور روتاری و پیستونی
در بخش‌های قبلی مطلب برای بررسی تفاوت کمپرسور روتاری و پیستونی، انواع مدل ها و نحوه عملکرد این دو مدل کمپرسور را توضیح دادیم.
کمپرسور روتاری متشکل یک محفظه است که عملیات مکش، فشرده سازی و تخلیه را انجام می‌دهند. در این مدل کمپرسور زمانی که عملیات فشرده سازی تمام می‌شود، با باز شدن شیر تخلیه، گاز با فشار و دمای بالا به بیرون هدایت می‌شود. چرخش پیستون کمپرسور روتاری، 360 درجه است و پس از به اتمام رسیدن چرخش 360 درجه‌ای، به مرحله اول باز می‌گردد.
کمپرسور پیستونی با کمک یک پیستون و سیلندر محور میل لنگ، قادر به فشرده کردن هوا است. در این مدل کمپرسور ابتدا پیستون به سمت پایین حرکت می‌کند و طی آن یک خلاء یا مکش ایجاد می‌گردد. این خلاء موجب می‌شود که هوای خارج با فشار اتمسفر، سوپاپ ورودی را باز کند و بخش بالای پیستون پر شود.
پس از تکمیل شدن حرکت پیستون و رسیدن به پایین ترین مقدار ممکن، حرکت به سمت بالا آغاز می‌شود و شیر ورودی و خروجی سیلندر بسته خواهد شد. در نهایت حرکت پیستون باعث افزایش دما و فشار هوا شده و زمانی که به میزان مشخصی می‌رسند، با باز شدن شیر خروجی سیلندر، گاز با فشار بالا به بیرون انتقال می‌یابد.
این توضیحات درباره نحوه عملکرد کمپرسورهاست اما مزایا و معایب کمپرسور روتاری و پیستونی چیست و کدام یک بهتر هستند؟
مزایا و معایب کمپرسور روتاری
- کمپرسور روتاری به دلیل کمتر بودن قطعات محترک و اتلاف ناشی از فضای کلیرانس، دارای بازدهی و راندمان بالاتر از کمپرسور پیستونی است.
- کمپرسور روتاری دارای ابعاد کوچک‌تر است و به همان نسبت وزن پایین تری دارد.
- کمپرسور روتاری لرزش و صدای کمتری دارد و به همین دلیل مناسب برای مصارف آپارتمانی و مسکونی است.
- کمپرسور روتاری به دلیل نداشتن قطعاتی برای تبدیل حرکات دورانی به خطی، قابل اطمینان تر است.
- کمپرسور روتاری به دلیل ظرفیت برودتی پایین، قابل استفاده در ظرفیت های برودتی بالا نیست.
- کمپرسور روتاری در صورت آسیب دیدن، امکان تعمیر و تعویض قطعات معیوب را ندارد.
- کمپرسور روتاری برای فشارهای متوسط و حجم جابجایی پایین مبرد استفاده می‌شود.
مزایا و معایب کمپرسور پیستونی
- فرآینده ساده یکی مزایای کمپرسور پیستونی محسوب می‌شود.
- کمپرسور پیستونی در انواع ظرفیت ها موجود است.
- از کمپرسور پیستونی در فشارهای بالا می توان استفاده کرد.
- طول عمر بالا از مشخصه‌های کمپرسور پیستونی است.
- نگهداری، تعمیر ساده و هزینه‌‌های پایین از مزایای کمپرسور پیستونی است.
- کمپرسور پیستونی در هنگام کار کردن سر و صدا و لرزش زیادتری نسبت به کمپرسور روتاری دارد.
- اشغال فضای زیاد از ویژگی‌های منفی کمپرسور پیستونی محسوب می‌شود.
- کمپرسور پیستونی به دلیل داشتن وزن بالا، حمل و نقل سخت تری دارد.
- کمپرسور پیستونی نسبت به ورود مایعات حساسیت دارد.
کمپرسور روتاری یا پیستونی؟ کدامیک بهتر است!
همانطور که در مطلب به طور کامل بررسی شد، هر دو نوع کمپرسور پیستونی و روتاری از انواع کمپرسورهای جابجایی مثبت هستند و برای استفاده‌های صنعتی، نیمه صنعتی و غیرصنعتی کاربرد دارند.
هر یک از این مدل دارای مزایا و معایبی می‌باشند و نمی توان با قطعیت اعلام کرد کدام یک بهتر است زیرا شما باید با در نظر گرفتن یکسری ویژگی های مورد انتظار، یک مدل را انتخاب کنید.
قیمت کمپرسور های روتاری و پیستونی؟
بنابراین، انتخاب کمپرسور پیستونی یا روتاری بستگی به نیاز شما دارد. از نظر قیمت نیز عوامل مختلفی روی قیمت کمپرسور تاثیر می‌گذارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوع کمپرسور بر اساس نحوه کار و عملکرد
- برند و شرکت تولید کننده کمپرسور
- هزینه های تعمیر و نگهداری کمپرسور
- نوع منبع تغذیه کمپرسور
- نرخ ارز
- حجم مخزن دستگاه
- کاربردها و کارایی کمپرسور
- مدت زمان گارانتی کمپرسور
- و …
شما می توانید برای دریافت راهنمایی های بیشتر برای خرید کمپرسور روتاری یا پیستونی با مجموعه (نام مجموعه) تماس حاصل بفرمایید و سوالات خود را بپرسید.
